«یا أباذر! سباب المسلم فسوق ، وقتاله کفر »(1)اى ابوذر! دشنام دادن و لعن مسلمان باعث فسق و جنگ با او سبب کفر مى‏شود .

    در بعضى دیگر از احادیث اهل بیت ( ع ) سبّ مؤمن حرام شمرده شده است ، همانگونه که شیخ انصارى ( ره ) با استناد به آن فتواى به حرمت داده است و مى‏گوید :

«سبّ المؤمن حرام فى الجملة بالأدلّة الأربعة ، لأنّه ظلم وإیذاء وإذلال » (2) فحش دادن و ناسزا گفتن به مؤمن حرام است فى الجمله ، چون ظلم و اذیّت و آزار و کوچک و حقیر ساختن او است .

ابو بصیر از امام باقر ( ع ) و آن حضرت از جدّش رسول خدا ( ص ) نقل مى‏کند که فرمود :

«سباب المؤمن فسوق وقتاله کفر ، وأکل لحمه معصیة ، وحرمة ماله کحرمة دمه » (2) سبّ مؤمن فسق و جنگ با او کفر است ، خوردن گوشت او گناه ، و مالش مانند خون او حرام است‏.

   و در روایاتى دیگر از فحش دادن مذمت شده است مانند این حدیث از حضرت باقر ( ع ) که فرمود :

إنّ اللّه یبغض الفاحش المتفحّش . (3) خداوند دشمن انسانهاى بدزبان و فحّاش است .

    روایاتى که در آن ائمّه معصومین ( ع ) شیعیان و پیروانشان را منزّه از بدزبانى و فحش مى‏دانند ، مانند این حدیث از امام سجّاد و باقر ( ع ) و به نقل از مولا على بن ابى طالب ( ع ) که آن حضرت در وصیتى فرموده است :

«ولا تتکلّموا بالفحش فإنّه لا یلیق بنا ولا بشیعتنا ، وإنّ الفاحش لإ؛ یکون صدیقاً » (4)

 به ناسزا سخن نگویید ، چون سزاوار شأن و مقام ما و شیعیان ما نیست ، و همانا فحش دهنده راستگو نمى‏باشد .

................................................

1.أمالى طوسى : 537 ، وسائل الشیعة : 12 / 281 .

2.کافى : 2 / 36 ح 2 ، ومن لا یحضره الفقیه : 3 / 569 ، و4 / 377 .

3.کافى : 2 / 324 .

4.مستدرک الوسائل : 12 / 82 ح 13575 ، دعائم الاسلام : 2 / 352 .

 

   و امام صادق ( ع ) به دوستان و یارانش سفارش مى‏کند و دستور مى‏دهد : به کسى ناسزا نگوئید و از بدگوئى و فحش دادن به دیگران دورى کنید ، تا هنگام ملاقات با دیگران بگویند:

«رحم اللّه جعفراً ، قد أدّب أصحابه ، فأحسن تأدیبهم » (1) خدا جعفر را بیامرزد ، چه نیکو یارانش را تربیت کرده است .

    حضرت امام على بن ابى طالب ( ع ) پیروانش را از دشنام دادن به دشمنى مانند معاویه و لشکریانش برحذر مى‏دارد و مى‏فرماید :

«إنّى‏أکره لکم أن تکونوا سبّابین » من دوست ندارم که شما فحش و ناسزا به آنان بگوئید ، و اگر بجاى فحش أعمال ناشایست آنان را با منطق و برهان بیان کنید زیباتر و به عدالت نزدیکتر خواهد بود.(2)

و فرزند آن امام بزرگوار امام صادق ( ع ) وقتى که مى‏شنود یکى از یاران آن حضرت در مسجد با صداى بلند از دشمنان اهل بیت بدگوئى مى‏کند مى‏فرماید :

 «ما له لعنه اللّه! تعرّض بنا ، قال اللّه سبحانه وتعالى : (وَلَاتَسُبُّواْ الَّذِینَ یَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ )... . »(3)

   چه شده است او را ، خدا لعنتش کند ، چرا زبان دشمنان ما را علیه ما باز مى‏کند؟ مگر سخن وحى را در کتاب حق قرآن مجید نشنیده است که خداوند مى‏فرماید : به افرادى که غیر از خدا را مى‏خوانند ناسزا نگوئید ، زیرا آنها متقابلاً بدون علم و آگاهى به خدا ناسزا خواهند گفت .

‏

 

 

 

 

 

...............................................

1.مأساة الزهراء ( س ) : 1 / 368 .

2.نهج البلاغه : خ 206 ، شرح ابن ابى الحدید : 11 / 21 .

3.بحار الانوار : 71 / 217 .

نهى از سبّ در احادیث اهل سنّت :

     عبد اللّه بن مسعود از پیامبر اکرم ( ص ) نقل مى‏کند که آن حضرت فرمود :

«سباب المسلم فسوق » (1) سبّ و لعن مسلمان موجب فسق است .

    ابو هریرة از رسول خدا ( ص ) نقل مى‏کند که فرمود :

«إیّاکم والفحش فإنّ اللّه یبغض الفاحش المتفحّش »(2) از فحش و ناسزا گوئى دورى کنید ، زیرا خداوند دشمن انسانهاى فحّاش و بد زبان است .

 عن رسول اللّه ( ص ) قال :

 یا عائشة! إنّ اللّه لا یحبّ الفاحش المتفحّش » (3) پیامبر خدا ( ص ) به عایشه فرمود : خداوند فحش دهنده بدزبان را دوست ندارد .

بنابراین «سب» مطلقاً در اسلام حرام است و هر فرد عاقل و دانایی از دشنام و ناسزاگویی و بددهانی رویگردان است و از آن بهره نمی گیرد.

 

 

 

 

 

.....................................................

1. صحیح بخارى : 171 ح 48 ، کتاب الایمان - باب خوف المؤمن من أن یحبط عمله . صحیح مسلم : 1 / 58 ، باب قول النبى ( ص ) : «سباب المسلم فسوق »

2.مسند الحمیدى : 2 / 490 ، صحیح ابن حبّان : 12 / 507 ، الجامع الصغیر للسیوطى : 1 / 283 ح 1853 ، کنز العمال : 3 / 598 ح 8088 .

3.سنن أبى داود : 2 / 435 ، المستدرک : 1 / 12 ، سنن نسائى : 6 / 482 .

 

لعن

     اما مسأله لعن با سب فرق می کند لعن به معنی  راندن و دور کردن از خوبی است.